การสอบ National Licensing Examination (NL1) คือก้าวสำคัญสู่การเป็นแพทย์ การทำความเข้าใจโรคไตที่พบบ่อยและมีความสำคัญอย่าง Chronic Interstitial Nephritis (CIN) จึงเป็นสิ่งจำเป็น บทความนี้จะนำเสนอข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับ CIN พร้อมวิเคราะห์กรณีศึกษาที่คุณเคยให้มา และแนวทางการจำง่ายๆ เพื่อช่วยให้คุณ เตรียมสอบ NL1 Chronic interstitial nephritis ได้อย่างมั่นใจและมีประสิทธิภาพ
กรณีศึกษาจากข้อสอบ NL1 (แนว): หญิง 45 ปี กับภาวะไตวายเรื้อรัง
ลองมาทบทวนกรณีศึกษาที่เราเคยพูดถึงกัน ซึ่งเป็นแนวข้อสอบ NL1 ที่ดีเยี่ยมในการทำความเข้าใจ CIN:
ประวัติผู้ป่วย:
- ผู้ป่วยหญิงอายุ 45 ปี อาชีพพนักงานซักรีด สัมผัสกับ ตัวทำละลายสำหรับซักแห้ง (dry-cleaning solvents) มานานกว่า 15 ปี มาพบแพทย์ด้วยอาการอ่อนเพลียและเบื่ออาหาร
ผลตรวจทางห้องปฏิบัติการ:
- Serum creatinine: สูงขึ้น (บ่งชี้การทำงานของไตลดลง)
- Urinalysis:
- Specific gravity 1.015 (บ่งชี้ความสามารถในการทำให้ปัสสาวะเข้มข้นลดลง)
- Protein 1+ (โปรตีนรั่วในปัสสาวะเล็กน้อย)
- 5-10 RBCs/HPF (เม็ดเลือดแดงในปัสสาวะ)
- 10-20 WBCs/HPF (เม็ดเลือดขาวในปัสภาวะ)
- 0-1 WBC cast/LPF (WBC cast เล็กน้อย)
คำถาม (แนวข้อสอบ):
ภาวะใดต่อไปนี้ที่น่าจะเกี่ยวข้องมากที่สุดกับการสัมผัสตัวทำละลายเป็นเวลานานของผู้ป่วยรายนี้?
- Pyelonephritis
- Nephrolithiasis
- Interstitial nephritis
- Renal cell carcinoma
- Nephrotic syndrome
การวิเคราะห์คำตอบ: ทำไม “Interstitial Nephritis” คือคำตอบที่ใช่ที่สุด?
จากข้อมูลในกรณีศึกษา เราสามารถเชื่อมโยงอาการและผลตรวจเข้ากับ Chronic Interstitial Nephritis (CIN) ได้อย่างชัดเจน:
ประเด็นหลักที่เชื่อมโยงกับ CIN:
- ประวัติการสัมผัสสารพิษเรื้อรัง: การทำงานกับ “ตัวทำละลาย” นานกว่า 15 ปี เป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญของ CIN
- อาการอ่อนเพลียและเบื่ออาหาร: เป็นอาการทั่วไปของภาวะไตวายเรื้อรัง (Chronic Kidney Disease – CKD)
- Serum creatinine สูงขึ้น: ยืนยันว่าไตมีการทำงานที่ลดลง
- ผลปัสสาวะ (Urinalysis): Protein 1+ (Mild proteinuria), WBCs 10-20/HPF และ WBC cast 0-1/LPF (บ่งชี้ถึงการอักเสบในเนื้อไตแบบ sterile pyuria)
เจาะลึก Chronic Interstitial Nephritis (CIN) สำหรับการสอบ NL1
เพื่อช่วยให้คุณ เตรียมสอบ NL1 Chronic interstitial nephritis ได้อย่างครบวงจร มาดูประเด็นสำคัญของ CIN ที่มักถูกถามในการสอบ:
1. สาเหตุ (Etiology): จำง่ายๆ ด้วยคำว่า “ยา สารอ๊อกกั้น เมตาโบลิก โลก”
- ยา (Drugs): การใช้ยาบางชนิดต่อเนื่องเป็นเวลานาน
- สารพิษ (Toxins/Environmental exposure): เช่นในกรณีศึกษา – ตัวทำละลาย, โลหะหนัก
- การอุดกั้นทางเดินปัสสาวะเรื้อรัง (Chronic Obstruction)
- โรคเมตาบอลิก (Metabolic Disorders)
- โรคทางภูมิคุ้มกัน (Autoimmune Diseases)
- การติดเชื้อ (Infections)
2. อาการและอาการแสดง (Clinical Manifestations):
- มักเป็นแบบค่อยเป็นค่อยไป (insidious onset)
- อาการของไตวายเรื้อรัง: อ่อนเพลีย, เบื่ออาหาร, คลื่นไส้, น้ำหนักลด
- อาการจากความผิดปกติของท่อไต (Tubular Dysfunction): Polyuria/Nocturia, Metabolic Acidosis (non-anion gap), ความผิดปกติของเกลือแร่
3. ผลตรวจทางห้องปฏิบัติการ (Lab Findings):
- Serum Creatinine/BUN สูงขึ้น
- Urinalysis: Mild Proteinuria (<1 g/day), Sterile Pyuria, อาจพบ WBC casts
- Blood Gas: อาจพบ Metabolic acidosis (non-anion gap)
4. พยาธิสภาพ (Pathology): หัวใจของ CIN
- ลักษณะสำคัญคือ **Interstitial Fibrosis (พังผืดในเนื้อเยื่อรอบๆ ท่อไต)** และ **Tubular Atrophy (ท่อไตฝ่อ)**
5. การดำเนินโรคและการรักษา (Prognosis & Treatment):
- CIN เป็นภาวะที่ไม่สามารถย้อนกลับได้ (irreversible)
- การรักษาหลักคือการกำจัดหรือหลีกเลี่ยงสาเหตุ (เช่น หยุดการสัมผัสสารพิษ)
แนวทางการจำสำหรับ เตรียมสอบ NL1 Chronic interstitial nephritis
เพื่อช่วยให้คุณจำประเด็นสำคัญของ CIN ได้ง่ายขึ้น ลองใช้แนวทางเหล่านี้:
- **CIN = Chronic + Interstitial + Nephritis:**
- **C (Chronic):** เป็นเรื้อรัง มีพังผืด (fibrosis), ค่อยเป็นค่อยไป (insidious), ไม่กลับคืน (irreversible)
- **I (Interstitial):** เกิดที่ interstitium และท่อไต (tubulointerstitial), ทำให้เกิด tubular dysfunction, มี infiltrate
- **N (Nephritis):** การอักเสบของไตที่นำไปสู่ไตวาย
- **สาเหตุหลักของ CIN:** “**สารพิษ** (ตัวทำละลาย, โลหะหนัก) และ **ยา** (NSAIDs เรื้อรัง)”
- **Urinalysis CIN:** “**โปรตีนน้อย (1+) และ WBCs มีแต่ไม่ติดเชื้อ (sterile pyuria)**”
หวังว่าบทความนี้จะเป็นประโยชน์ในการ เตรียมสอบ NL1 Chronic interstitial nephritis ของคุณนะครับ การทำความเข้าใจทั้งทฤษฎีและประยุกต์ใช้กับกรณีศึกษาจะช่วยให้คุณพร้อมสำหรับการสอบได้อย่างแน่นอน ขอให้โชคดีครับ!